Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Εγώ ή εμείς; Η απόφαση κρύβεται μέσα σου…

Γράφει ο Απόστολος Μεμτσούδης
Εκπαιδευτικός



Ένα μεσημέρι ήρθε στο σπίτι εξαγριωμένος και κατακόκκινος ο Παύλος φωνάζοντας: «Δεν το πιστεύω ότι βγήκε πρόεδρος ο Νίκος!». Η μητέρα του εκείνη την ώρα έστρωνε το τραπέζι και ο πατέρας του έβγαζε το φαγητό από το φούρνο, ενώ η μικρή του η αδερφή έπαιζε αδιάφορα με κάτι πλαστελίνες. Ο Παύλος απόρησε που δεν του έδωσαν σημασία. «Καλά, δεν ακούσατε; Βγήκε πρόεδρος της τάξης ο Νίκος. Απίστευτο! Πώς έγινε αυτό;». Η μητέρα του τον κοίταξε και του έκλεισε το μάτι λέγοντας του χαμηλόφωνα: «Είμαι σίγουρη ότι τον ψήφισες κι εσύ». Ο Παύλος έσκυψε το κεφάλι και κάθισε στο τραπέζι. Τότε, ο πατέρας του πρότεινε στη μαμά του να του πει την ιστορία με τον διαγωνισμό των ζώων. «Θέλεις να την ακούσεις;» ρώτησε η μαμά τον Παύλο. «Θέλω», πετάχτηκε η μικρή του αδερφή που πλέον δεν ήταν και τόσο αδιάφορη. Ο Παύλος έγνεψε καταφατικά…

Μια φορά κι έναν καιρό, τα ζώα μαζεύτηκαν για έναν διαγωνισμό τραγουδιού. Η κουκουβάγια, ως η πιο σοφή, δήλωσε ότι μπορεί να διεκδικήσει την πρωτιά οποιοδήποτε ζώο, χωρίς διάκριση. Υπήρχε μονάχα ένας όρος, κανένας δε θα μπορούσε να ψηφίσει τον εαυτό του. Το έπαθλο για τον καλύτερο τραγουδιστή θα ήταν να τραγουδά στα άλλα ζώα κάθε Παρασκευή βράδυ, ενώ όλα τα ζώα έπρεπε να δίνουν το παρόν τους. Όλα τα ζώα έβαλαν υποψηφιότητα. Το καθένα από αυτά ανέβαινε στο πάλκο και τραγουδούσε για δύο λεπτά. Στο τέλος του διαγωνισμού θα ψήφιζαν τον/την καλύτερο/η τραγουδιστή/στρια. Η κουκουβάγια θαύμαζε τα ζώα που ανέβαιναν στο πάλκο και τραγουδούσαν. Πριν τελειώσει η βραδιά ανέβηκε κι ο γάιδαρος. Τότε, όλη έπιαναν τ’ αυτιά τους από τα φάλτσα γκαρίσματά του. Ο γάιδαρος, απτόητος, συνέχιζε τα γκαρίσματά του νιώθοντας ευτυχισμένος.

Όταν τελείωσαν όλοι οι συμμετέχοντες, άρχισε η ψηφοφορία. Όλα τα ζώα εξάσκησαν το δικαίωμα της ψήφου τους και ανέμεναν με αγωνία το αποτέλεσμα. Η κουκουβάγια άρχισε την καταμέτρηση και το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Ο γάιδαρος πήρε ενενήντα οχτώ (98) ψήφους και το αηδόνι μόνο δύο (2) ψήφους! Η κουκουβάγια ανακήρυξε νικητή τον γάιδαρο, όπως όφειλε άλλωστε, συνεχίζοντας: «Καταρχάς να δώσω συγχαρητήρια στον νικητή του διαγωνισμού. Η μία ψήφος υπέρ του αηδονιού ήταν η δική μου, η άλλη ποιανού ήταν;». Τότε, ο γάιδαρος πήρε το λόγο: «Δική μου ήταν. Το αηδόνι ήταν πράγματι εντυπωσιακό. Έκλεισα τα μάτια μου και με ταξίδεψε η φωνή του. Έτσι, αποφάσισα να δώσω την ψήφο μου στον καλύτερο».

Τότε η κουκουβάγια τίναξε τα φτερά της χειροκροτώντας τον γάιδαρο. «Λοιπόν, θα σας πω τι έγινε. Βεβαίως σας αξίζει που κάθε Παρασκευή θ’ ακούτε τον κυρ-Μένιο να σας ξεκουφαίνει, διότι εσείς το αποφασίσατε. Ακούγοντας τον κυρ-Μένιο, σκεφτήκατε όλοι να ψηφίσετε αυτόν γιατί ήταν ο χειρότερος κι έτσι δε θα δίνατε την ευκαιρία σε κάποιον που θεωρούσατε καλύτερο από εσάς να σας κερδίσει. Το κακό, όμως, είναι ότι σκεφτήκατε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αντικειμενικά ψήφισαν μόνο δύο από εμάς…», είπε και πέταξε μακριά μέσα στη νύχτα.

«Καλά να πάθουν οι εγωιστές», σχεδόν φώναξε η μικρή αδερφή του Παύλου. Ο Παύλος έμεινε να κοιτάζει τη μαμά του, δίχως να φεύγει το βλέμμα του από το πρόσωπό της. Η μαμά του χάιδεψε το κεφάλι, ενώ ο μπαμπάς του ξερόβηξε. «Μήπως σου συνέβη κάτι παρόμοιο σήμερα;», είπε στο τέλος η μαμά του Παύλου…

Σας εύχομαι μικροί μου φίλοι να παίρνετε πάντα τις σωστές αποφάσεις κι για εσάς τους ίδιους, αλλά και - το πιο σημαντικό- για όλους τους άλλους.


Καλή αντάμωση…

Πέμπτη 7 Απριλίου 2016

Δικαίωμα και Ευθύνη. Ένας συνεχόμενος Κύκλος…

Γράφει ο Απόστολος Μεμτσούδης
Δάσκαλος


Πριν λίγο καιρό είχα πάει βόλτα στην όμορφη Λεμεσό. Καθόμουν κι έπινα το ρόφημά μου σ’ ένα τραπεζάκι και διάβαζα το βιβλίο μου. Στο διπλανό τραπέζι καθόταν μία οικογένεια, τα μέλη της οποίας συζητούσαν χαμηλόφωνα. Κάποια στιγμή, ανέβηκαν οι τόνοι της συζήτησης και ο νεαρός άρχισε – σχεδόν – να φωνάζει. Χωρίς να το θέλω άκουσα όλη την τοποθέτησή του. Τα λόγια που είπε ήταν τα πιο κάτω: «Πραγματικά σας έχω βαρεθεί. Ναι, το ξέρω. Το σπίτι είναι δικό σας, μου δίνετε φαγητό, μου αγοράζετε ρούχα, μου πληρώνετε τα ιδιαίτερα, μου δίνετε χαρτζιλίκι, μου συγυρίζετε το δωμάτιο μου…Δεν είμαι όμως ελεύθερος! Συνεχώς, μου λέτε τι να κάνω και πώς να το κάνω…»

Πολλές φορές έχεις σκεφτεί να μεγαλώσεις και να κάνεις ότι κι οι γονείς σου, έτσι δεν είναι; Η κλασική φράση του: ‘‘Δε θα μεγαλώσω; Θα σας δείξω!!!’’

Πολλές φορές διεκδικούμε αποσπασματικά δικαιώματα, αγνοώντας επιμελώς τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες που κρύβονται πίσω από αυτά. Δικαίωμα και υποχρέωση – ευθύνη είναι οι διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος. Είναι δικαίωμά σου να δανείσεις κάτι στο φίλο σου, όμως συγχρόνως έχεις και την ευθύνη για την ίδια σου την πράξη. Πώς θα σου επιστραφεί αυτό που δάνεισες; Κι αν δεν σου επιστραφεί; Θα πληγωθείς γι’ αυτό; Δε θα σε νοιάξει; Κι από την άλλη, δικαίωμά του είναι όταν κάποιος ζητά κάτι. Και ευθύνη του ταυτόχρονα να διαχειριστεί τη θετική ή αρνητική απάντηση.
Η ελευθερία και η ανεξαρτησία είναι όντως δικαιώματα, αλλά τα δικαιώματα απορρέουν από κάποιες υποχρεώσεις - ευθύνες. Ταυτόχρονα όμως η απόκτηση του δικαιώματος γεννά νέες ευθύνες! Δυστυχώς, φίλε και φίλη μου είναι έννοιες αλληλένδετες και αλληλεξαρτώμενες.  

Κάποτε η Σύνεση ζήτησε από την Ευημερία μία κατσαρόλα για να μαγειρέψει. Πέρασαν τρεις μέρες και η Σύνεση δεν είχε επιστρέψει την κατσαρόλα. Έτσι, την τέταρτη μέρα η Ευημερία πήγε να ζητήσει την κατσαρόλα που είχε δανείσει στην Σύνεση. Μόλις άνοιξε την πόρτα η Σύνεση, αγκάλιασε την Ευημερία και γεμάτη χαρά της είπε πως η κατσαρόλα ήταν έγκυος και είχε δύσκολη γέννα. Γι’ αυτό κι η καθυστέρηση. Τελικά, της έδωσε εκτός από την κατσαρόλα ένα μπρίκι και ένα τηγανάκι. Δεν είναι δικά μου αυτά, αποκρίθηκε η Ευημερία. Αφού η κατσαρόλα είναι δική σου, δικά σου είναι και αυτά που γέννησε, του αποκρίθηκε η Σύνεση με φυσικό τρόπο. Χωρίς δεύτερη σκέψη η Ευημερία, αν και έκπληκτη, πήρε τα πράγματα κι έφυγε. Αλήθεια, εσύ τι θα έκανες και γιατί;

Την επόμενη μέρα ξαναπήγε η Σύνεση και ζήτησε από την Ευημερία ένα σφυρί και μία πρόκα. Χωρίς να φέρει καμία αντίρρηση η Ευημερία, της τα έδωσε. Πέρασαν πάλι τρεις μέρες και δεν του είχε επιστρέψει το σφυρί η Σύνεση. Η Ευημερία πήγε ξανά στο σπίτι της Σύνεσης και χτύπησε την πόρτα. Μόλις άνοιξε η πόρτα, με σκυφτό βλέμμα η Σύνεση απολογήθηκε για την αργοπορία, αλλά το σφυρί και η πρόκα της είπε ότι ήταν ζευγάρι και έκαναν κι αυτά παιδιά. Γούρλωσε τα μάτια η Ευημερία. Τότε, η Σύνεση εκτός από το σφυρί της έδωσε και ένα κασελάκι με διάφορες πρόκες, βίδες και παξιμάδια. Η Ευημερία, με εμφανή ευχαρίστηση, πήρε ότι της έδωσε η Σύνεση χωρίς κανένα σχόλιο αυτή τη φορά. Αλήθεια, εσύ τι θα έκανες και γιατί;  

Την επόμενη μέρα η Σύνεση ξαναπήγε στο σπίτι της Ευημερίας. Μόλις η Ευημερία την αντίκρυσε άστραψαν τα μάτια της. Θέλεις κάτι καλή μου γειτόνισσα, της είπε. Βέβαια, της είπε η Σύνεση χαμογελαστά. Τις προάλλες που δανείστηκα το σφυρί και την πρόκα, είδα στο τραπεζάκι δίπλα στον καθρέφτη ένα χρυσό βάζο. Επειδή σήμερα έχω καλεσμένους, μου το δανείζεις να βάλω λίγα λουλούδια που έχω; Χωρίς να το σκεφτεί η Ευημερία πήγε τρέχοντας κι έφερε το βάζο. Πέρασαν τρεις μέρες και δεν είχε επιστραφεί το βάζο. Τότε, η Ευημερία πήγε στο σπίτι της Σύνεσης για να το ζητήσει πίσω (φυσικά με τα παιδιά της). Μόλις άνοιξε η πόρτα με δάκρυα στα μάτια η Σύνεση είπε στην Ευημερία ότι το βάζο πέθανε στη γέννα! Η Ευημερία εξοργισμένη της είπε ότι αυτά που λέει είναι χαζομάρες κι ότι ήθελε αμέσως το βάζο πίσω, αλλιώς θα καλούσε τον Νόμο. Τότε, η Σύνεση αγκάλιασε την Ευημερία και της είπε «Δέχτηκες με έκπληξη τη γέννα της κατσαρόλας. Δέχτηκες με χαρά το γάμο και τη γέννα της πρόκας με το σφυρί. Τώρα γιατί δεν δέχεσαι τη γέννα και το θάνατο του βάζου;» Και με αυτά τα λόγια της έκλεισε την πόρτα…

Μπορεί αυτή τη στιγμή να μην έχεις καταλάβει τη σχέση της ιστορίας με το θέμα που αναλύουμε! Είναι και αυτός ένας στόχος της κουβέντας! Πολλές φορές τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις είναι δυσδιάκριτα. Λόγω αυτού, πολλοί άνθρωποι γίνονται ενοχλητικοί, πιεστικοί, ανεύθυνοι και τόσα αλλά που μας ενοχλούν. Έχεις σκεφτεί ποτέ το πλύσιμο των δοντιών σου (μία απλή πράξη) τι δικαιώματα ή τι ευθύνες κρύβει από πίσω της; Ένα δικαίωμά σου είναι να έχεις οδοντόβουρτσα και μία ευθύνη είναι η υγιεινή των δοντιών σου. Μπορείς να σκεφτείς άλλα; Δεν το έχεις ξανακάνει. Όταν καταφέρουμε να κατανοήσουμε τα όρια του δικαιώματος και της ευθύνης, τότε είμαστε ελεύθεροι! Μήπως, ο φίλος μας στην αρχή δεν νιώθει ελεύθερος, επειδή δεν καταλαβαίνει τις ευθύνες που έχει; 

Έτσι είναι μικροί μου φίλοι, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τα δεχτούμε όλα κι όχι μόνο αυτά που μας βολεύουν. Δεν είμαι ανεξάρτητος και ελεύθερος μόνο όταν με συμφέρει κάτι. Η ελευθερία, η ανεξαρτησία, η ευθύνη κι η υποχρέωση πάνε χέρι – χέρι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Με σωστή διαχείριση και αξιοποίησή τους ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος και προοδεύει. Με λίγα λόγια φτάνει στον προορισμό του!

Καλό σου μήνα…

ΥΓ1: Η ιστορία είναι μία διασκευή από το διήγημα γκαστρωμένη χύτρα του A.H.Halka, Nasrudin.

ΥΓ2: Βρες στο λεξικό σου τις λέξεις με έντονα γράμματα.

ΥΓ3: Στο πιο πάνω κείμενο, ταξινόμησε τα δικαιώματα και τις ευθύνες που προκύπτουν από την συμπεριφορά και τις πράξεις των ατόμων.


ΥΓ4: Σε ένα από τα επόμενα τεύχη θα ήθελα να μιλήσουμε και για τις προσδοκίες.